Lohahevitra : Filira

Ny hain-teny dia iray amin'ireo lahabolana malagasy ; araka izany dia lahabolana ambava izy. Ny hain-teny dia teny an'ohatra voaravaka ohabolana, mampiseho fahaizana sy fahakingana, nampiasain'ny Ntaolo tamin'ny fananarana na nifamalian'ny tanora nanao resa-pitiavana. izy ity ihany koa dia fomba filazan-javatra ankolaka amin'ny alalan'ny fanovana anarana na endri-javatra, ary filalaovana voan-teny. Mety hiseho amin'ny endrika fananarana na fanehoam-pitiavana na fanebahana matetika ny hain-teny. Maro ireo dingana tokony ho lalovan'ny olona vao tonga amin'ny fahaizana hain-teny ; manomboka amin'ny ankamantatra ary mihafara amin'ny fahaizana ohabolana vao afaka miampita amin'ny fifehezana ny hain-teny.

Lohahevitra : Filira

Ny fototra niavian'ny teny malagasy dia maro, niainga tamin'ireo asa-karoka isan-karazany. Ny teny malagasy dia misy ifamatorany amin'ny zava-boary, ary tsy kisendrasendra izany, miainga amin'ny fiheverana malagasy ; ohatra ny hoe "mila ravinahitra", eo koa ireo voambolana hanondroina ny olona " hazon-damosina, ravin-tsofina, laingon-tarehy, tendro-molotra, voa maso...".  Mifandray ny teny malagasy sy ny riba : ny fisian'ny tenim-pihavanana no mampiavaka ny teny malagasy izay teny tsy mivatambatana. Ny tantara sy ny jeografia dia isan'ny manamarina ny fisian'ny loharano maro niavian'ny teny malagasy ; ara-tantara teo amin'ny frantsay sy ny anglisy, ara-jeografia dia toerana heverina ho seranana i Madagasikara ka tafiditra teto ny tenim-pirenena maromaro.

Lohahevitra : Filira

Ny fizaran-taona dia miatomboka amin'ny  lohataona ary miafara amin'ny ririnina, misy fizarana efatra. Samy manana ny anjara asany ny lahy sy ny vavy amin'ny fikarakarana ny vary ; ohatra fady ho an'ny vehivavy indrindra ny bevohoka ny mamoaka vary avy ao an-tsopitra na lava-bary fa midika hoe manala zaza izany. Misy fomba fandrahoam-bary telo eto madagasikara : vary ampango na vary maina, vary sosoa na sabeda, vary fao na vary mifangaro ananana na ovy na zavatra hafa. Ny vary sosoa no tena entin'ny ntaolo nifampizarana noho ny hafaliana mba ho sosoa manantena, hitohizan'ny soa sy ny tsara. Samy hafa ny ranon'ampango sy ny rano-vola, ity farany dia tsy fahita any an-trano fa eny an-tsaha...

Lohahevitra : Filira

Ny taona iray dia misy fizarana efatra teo amin'ny malagasy : lohataona, fahavaratra, fararano, ririnina. Ny lohataona dia maharitra roa volana : septambra hatramin'ny oktobra ; ny fahavaratra dia manomboka ny volana novambra hatramin'ny volana marsa. Ny vanim-potoana fararano dia manomboka ny volana aprily miefa jona eo ho eo ; aorian'izay ny ririnina hatramin'ny volana Aogositra. Ny voly vary no tena mampiavaka ny malagasy, izay maro karazana : vary vaky ambiaty, vary aloha na vary asara na jeby, vary vatomandry, dista, alikômbô... Maro ny voambolana fampiasa amin'ny mikasika ny voly vary : tranon'ondry, akoro, vakin-doha, fandravonana, miavo-ketsa, manetsa, manitatra ny vary, mpampilefa reny, mampandainga zaza...

[Miara-dàlana] Zoma 3 mey 2024

♦ Notendren'ny Papa François ho Evekan'ny Diôsezin'i Maintirano, i P. Rakotoasimbola Clément Herizo, Misiôneran'ny Lasalety, Vicaire délégué de l'Administrateur Apostolique ao Maintirano ankehitriny... ♦ Ankalazaina amin'ity taona 2024 ity ny faha-150 taona niorenan'ny fikambanan-dry Masera Saint Paul de Fribourg ka hisy ny fanamarihana izany amin'ny volana jona ho avy izao... ♦ Aina mitantana ny fiainan'ny kristianina sy mitarika aza hanara-dia an'i Kristy ny finoana, hoy ny Papa François, nandritra ny fampianarany tamin'ny Audience générale, ny alarobia teo...

Tohiny...

Famantarana ny fitiavan'Andriamanitra antsika ny Noely

Noho ny fetin'ny Noely, Fankalazana manetriketrika ny nahaterahan'i Kristy Mpamonjy an'izao tontolo izao, dia manafatra ary miray soa ho antsika i Mompera Bizimana Innocent, Lehiben'ny Salezianin'i Don Bosco eto Madagasikara sy ny Nosy Maorisy.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...