Ny Konsily tao Konstantinopla II (553) dia nanamafy ny fanamelohana ireo hevi-diso teo aloha (mikasika ny Trinité Masina, ny Kristolozia), sady nampahatsiahy ireo famaritana nataon’ny Konsily tany aloha. Nohelohina ireo hevi-diso avy amin’i Origène, miaraka amin’ireo hevitra telo izay fantatry ny Nestorianisma. Tsy tratra ny tena tanjona hampihavana ny samy Mpino Kristianina satria nisy ireo tsy fitovian-kevitra (Roma, Afrika, Antiokia). Nohelohina ireo eveka teolojianina telolahy miankina amin’ny sekolin’i Antiokia: Théodore de Mopsueste (†428), Théodoret de Cyr († vers 466) et Ibas d’Édesse († 457).

Ny Konsily tao Konstantinopla IV (869-870) no nanamelohana an’i Fazio noho ny sisma nataony, nohamafisina tamin’izany ny fampiasàna ireo sary amin’ny fanompoam-pivavahana. Nasiana tsindrim-peo bebe kokoa ny maha Ray iombonana ny Evekan’i Roma, dia ny Papa ray masina izany. Ny Konsily Lateranezy I (1123) tao Roma kosa no nitaky ny zon’ny Fiangonana ny amin’ny fifidianana sy fanendrena ary fanamasinana ireo ho Eveka, mifanandrina amin’ny fampiketrahana ireo mpanjaka (lahika). Nohelohina ho zary herezia koa ny simonia sy ny tokatranomaso ataon’ireo mpandraharaha masina sasany.

Marihina etoana fa nanomboka tamin’ny taonjato faha-12 dia nihamafy ny fifandonan-kevitra teo amin’ny Eglizy Tandrefana sy Tatsinana, ka ny tena zava-nanahirana dia ny tanjak’ireo mpanao politika, izay samy nanindrahindra ny heriny sy ny tanjany. Koa dia voatery niala sy nisintaka miandalana teo ambany vahohon’ireo Mpanjaka sy Amperora ny Eglizy, ary niezaka nizaka tena, sady nandray fepetra maro ho fanamelohana izay rehetra mivoy fampianaran-diso, na iza izy na iza.

Zava-dehibe ny fiatrehan’ny Fiangonana ny Konsily tao Roma, Lateranezy III (1179) izay niandian-kevitra momban’ny fakan’ny mpandraharaha masina sasany tambim-bola rehefa mizara Sakaramanta, ka navoaka ny lalàna ho entina manohitra ny «simonia» . Fanamelohana ireo Katary sy fandraràna ny hifampiraharaha amin’izy ireo. Ny Konsily tao Roma, Lateranezy IV (1215) no namaritra mazava tsara mikasika ny amin’ny Trinité Masina, ny fahariana, i Kristy Mpanavotra, ary ireo Sakramenta. Natao koa ny fanamelohana ny herezian’ireo Alibigezy sy Validezy, ary koa ny amin’ireo fampianaran-diso, izay nataon’i Joachim de Flore, momba ny Trinité Masina. Ny Konsily tao Lyon I (1245) kosa dia nanameloka an’i Frederika II. 

Nanomboka tamin’ny Konsily tao Vienne, France (1311-1312), faha-Papa Clémént V, dia nofoanana ny «Ordre» atao hoe «des Templiers» izay karazana moines sady miaramila mpiady, miaro ny Tany Masina sy nanohitra ireo fahavalon’ny finoana (izany efa nahazo fankatoavan’ny Papa ny 29 Mars 1139). Io Konsily io koa no nanameloka ny fahadisoan’ireo Beguards momba ny fampianarany mikasika ny fahalavorariana ara-panahy. Nambara mazava àry fa ny fanahin’ny olona dia isan’ny mandrafitra tokoa ny tenany sy miray tanteraka aminy (natao izany mba ho fanoherana an’i Pierre de Jean Olivi). 

Ny Konsily anisan’ny goavana indrindra dia ny tao Trente (Trento) satria dia ny 22 mai 1542 no nampiantsoin’ny Papa Paul III izy io, ary notohizan’ireo Papa roa nandimby azy dia i Jules III sy i Pio IV (1545-1563), ka taorian’izany no nahazoantsika ny Mesaly Romanina navoakan’i Papa Pio V, izay mbola misy mampiasa mandraka ankehitriny. Ny Bulle Quo primum tempore navoakany ny 14 Jolay 1570 no namoahany azy ho an’ny Eglizy rehetra manaraka ny fomba Latinina. Maro ireo hevitra sy fampianarana mazava navoakan’ny Konsily tao Trente dia ny : Fiarovana ny Soratra Masina (atao hoe Volgata).

♦ Fanakorontanana saim-bahoaka ary tsy marina ny filazana fa misy renim-pianakaviana mivarotra ny zanany eny an-tsena any amin'ny Distrikan'i Ikongo... ♦ Tanatin'ny filan-kevitry ny ministra omaly, hentitra ny Filohan'ny Repoblika nilaza fa tsy ekena ny fanapariahana vaovao tsy marina izay iniana ahazo vahana amin'izao fotoana izao... ♦ Hita soa aman-tsara ny alin'ny talata teo, tao Ankilimarovahatse-Toliara, ilay zaza menavava nisy naka, tao amin'ny Clinique iray tao an-tampon-tanànan'i Toliara....

♦ Mandeha ny resaka fa mety hisy ny fanovana ny Governemanta ato ho ato. Mbola tsy tokony ho amin'izao no hisian'izany, fa hiverina ihany ny tsy fahombiazana, raha fanovana fotsiny no hatao, hoy ny Profesora Ralison Roger... ♦ Manome fe-potoana ny fanjakana ny Fikambanan'ireo mpitatitra entana amin'ny fiara vaventy, manoloana ny faharatsian'ny RN2. Hanatevina ny hetsiky ny mpamily izy ireo, raha tsy misy ny asa atao ato anatin'ny telo andro... ♦ Hisy fandaharan'asa vaovao indray hanohizana ny fiahiana ara-tsôsialin'ireo mponina tena marefo ara-pivelomana. Vola 250 tapitrisa Dôlara no hamatsiana izany manomboka ny volana jona ka hatramin'ny taona 2027...

Raha ny hita ao amin'ny Testamenta Taloha dia izao no voasoratra : " Mitandrema ny andro sabata, mba hankamasinana azy, araka ny nandidian'ny Tompo Andriamanitrao anao ; eto dia mazava fa ny andro sabata no tsy maintsy tandremana sy hakamasinina. Raha hitarina kely ny heviny araka io didin'Andriamanitra io dia andro fitsaharana io. Katesizy momba ny fankamasinana ny andro alahady, iarahana amin'i P. Wagner Randriamampandry.

Araka izay voasoratra ao amin'ny Testamenta Taloha hoe : "Hanao fivoriana masina iranareo amin'ny andro voalohany, ary hanao fivoriana masina amin'ny andro fahafito. Tsy hiasa amin'ireo andro ireo " Eks.12,16. Raha jerana araka izay voasoratra dia fanontaniana tokony tsy hipetraka ny hoe "andro sabotsy sa alahady no mety hanaovana ny vavaka, satria samy andro fanaovana fivoriana masina. Katesizy momba ny fankamasinana ny andro alahady, iarahana amin'i P. Wagner Randriamampandry.

Manatanteraka ny fankamasinana ny andro alahady ny Kristiana na ny andro voalohany amin'ny herinandro. Tsy manova na mandrava na mandà ny didi fahatelo ao amin'ny Testamenta Taloha izany fa mandavorary azy satria ampianarin'ny Fiangonana mazava fa I Kristy no fahatanterahan'ny lalàna sy ny mpaminany. Katesizy momba ny fankamasinana ny andro alahady, iarahana amin'i P. Wagner Randriamampandry.

Ny maha samy hafa ny "didy sy ny safidy" : Ny didy dia tsy hananana safidy fa tsy maintsy atao. Ny safidy dia manambara zavatra azo atao na tsia fa miankina tanteraka amin'ny sitrapo. Ny maha samy hafa ny didy sy ny safidy dia ny vokany. Ny Kristiana vita batemy dia mampandefitra ny safidiny sy ny sitrapony fa mikatsaka sy manatanteraka ny sitrapon'Andriamanitra. Katesizy momba ny fankamasinana ny andro alahady, iarahana amin'i P. Wagner Randriamampandry.

[Miara-dàlana] Zoma 9 mey 2025

• Nankahery ny vahoaka maneran-tany, hampanjaka ny fiadanana sy ny fandriam-pahalemana, ny Papa Léon XIV, tamin'ny fisehoany voalohany teo amin'ny Bazilikan'i Masindahy Piera ny 8 mey 2025 tamin'ny 7 ora sy 25 minitra, ora tany Roma... • Manentana ny olon-dehibe rehetra manerana an'i Madagasikara ny avy eo anivon'ny Vovonam-pirenena Katolikan'ny Lehibe, mba tsy hiandry farany vao hisoratra anarana, ho an'izay hiatrika ny JNA any Morondava... • Fenofeno ny fandaharam-potoanan'ny Papa Léon XIV, manomboka androany zoma 9 mey hatramin'ny sabotsy 24 mey 2025...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...