Lohahevitra : Filira

Ny fototra niavian'ny teny malagasy dia maro, niainga tamin'ireo asa-karoka isan-karazany. Ny teny malagasy dia misy ifamatorany amin'ny zava-boary, ary tsy kisendrasendra izany, miainga amin'ny fiheverana malagasy ; ohatra ny hoe "mila ravinahitra", eo koa ireo voambolana hanondroina ny olona " hazon-damosina, ravin-tsofina, laingon-tarehy, tendro-molotra, voa maso...".  Mifandray ny teny malagasy sy ny riba : ny fisian'ny tenim-pihavanana no mampiavaka ny teny malagasy izay teny tsy mivatambatana. Ny tantara sy ny jeografia dia isan'ny manamarina ny fisian'ny loharano maro niavian'ny teny malagasy ; ara-tantara teo amin'ny frantsay sy ny anglisy, ara-jeografia dia toerana heverina ho seranana i Madagasikara ka tafiditra teto ny tenim-pirenena maromaro.

Lohahevitra : Filira

Ny taona iray dia misy fizarana efatra teo amin'ny malagasy : lohataona, fahavaratra, fararano, ririnina. Ny lohataona dia maharitra roa volana : septambra hatramin'ny oktobra ; ny fahavaratra dia manomboka ny volana novambra hatramin'ny volana marsa. Ny vanim-potoana fararano dia manomboka ny volana aprily miefa jona eo ho eo ; aorian'izay ny ririnina hatramin'ny volana Aogositra. Ny voly vary no tena mampiavaka ny malagasy, izay maro karazana : vary vaky ambiaty, vary aloha na vary asara na jeby, vary vatomandry, dista, alikômbô... Maro ny voambolana fampiasa amin'ny mikasika ny voly vary : tranon'ondry, akoro, vakin-doha, fandravonana, miavo-ketsa, manetsa, manitatra ny vary, mpampilefa reny, mampandainga zaza...

Lohahevitra : Filira

Ny fizaran-taona dia miatomboka amin'ny  lohataona ary miafara amin'ny ririnina, misy fizarana efatra. Samy manana ny anjara asany ny lahy sy ny vavy amin'ny fikarakarana ny vary ; ohatra fady ho an'ny vehivavy indrindra ny bevohoka ny mamoaka vary avy ao an-tsopitra na lava-bary fa midika hoe manala zaza izany. Misy fomba fandrahoam-bary telo eto madagasikara : vary ampango na vary maina, vary sosoa na sabeda, vary fao na vary mifangaro ananana na ovy na zavatra hafa. Ny vary sosoa no tena entin'ny ntaolo nifampizarana noho ny hafaliana mba ho sosoa manantena, hitohizan'ny soa sy ny tsara. Samy hafa ny ranon'ampango sy ny rano-vola, ity farany dia tsy fahita any an-trano fa eny an-tsaha...

Lohahevitra : Filira

Ôkatra-harana dia endriky ny famadihana any amin'ny faritra betsimisaraka-avaratra, izany hoe any avaratra atsinanan'ny nosy. Ny ôkatra-harana fomba hamadihana ny satan'ny maty ho razana. Ao amin'ny faritra Betsimisaraka-avaratra : rehefa maty ny olona iray dia alevina an-tany, mandritra ny 5 taona eo ho eo, aorian'izay dia miroso amin'ny hoe manôkatra harana, izay fanadiovana ny taolambalo, ary raha efa izay dia tsy averina an-davaka intsony fa hafindra toerana. Harana= taolana...

Lohahevitra : Filira

NY famadihana dia famindrana toerana ny razana iray natao anirotra na avy amin'ny fasana hafa na ihany koa avy amin'ny faritra hafa ho amin'ny fasana iray. Ny fotoana fanaovana ny famadihana dia amin'ny vanim-potoana ririnina, izany hoe eo anelanelan'ny volana jona sy septambra, ka ny famongarana dia amin'ny faharavan'ny volana ary ny fanitrihana dia amin'ny tsinam-bolana. Ny fitaovana tena ilaina rehefa manatanteraka ny famadihana dia ny tsihy sy ny lamba. Misy dinga maromaro atao amin'ny fanatanterahana famadihana : ny fanomanana, fiantsoana ambiroa, famongarana, fanitrihana...  Ireo dingana hisandratan'ny olona manomboka amin'ny fahafatesana : Maty (vatana mangatsiaka), an-dalana maha razana, aorian'ny famadihana dia lasa ho razana mitahy ary mety ho tonga amin'ny hoe zanahary.

Lohahevitra : Filira

Ny fombam-pitenena malagasy dia tsy mitovy amin'ny ohabolana satria ity farany ity dia fehezan-teny roa misy fanoharana ary hatarafana hanatra sy soatoavina maro. Ny fombam-pitenena dia andian-teny na fehezan-teny entina manohatra zavatra na trangan-javatra na olona na toetra. Ny fombam-pitenenana dia ampiasain'ireo mpampiasa azy mba hilazana zavatra ankolaka. Ny fombam-pitenena dia tsy azo heverina ho amin'izany toerany izany raha toa ka tsy voasedra tamin'ny fiaraha-monina sy nahatety vanim-potoana. Ohatra : Aina ity hoy Rainimanonja ; bingo mitehin-kiho...

Lohahevitra : Filira

Ny famoràna dia lanonana lehibe faharoa aorian'ny fandroana tamin'ny fomba malagasy. Ny famoràna dia fomba iray hampidirana ny zazalahy ho ao anaty fiaraha-monina. Ny taona hanaovana ny famoràna dia matetika isa tsy ankasa ary ny fahafito taona no betsaka manao. Ny "FITO" moa dia ahitana foto-tony hoe "ITO", midika hoe tapaka ; maro ny voambolana hilazana ny famoràna any amin'ny Faritra  toy ny hoe savatse, sambatra, laza... Misy dingana maromaro amin'ny famoràna : mivaky volo, mifehy voatavo, mitohy temitra, mampaka rano... Misy dikany avokoa ireo karazana fitaovana hampiasaina amin'ny famoràna, natao mba hofirariana ny hasoa sy hatsara ny fiainan-ko avy ho an'ilay zazalahy...

Lohahevitra : Filira

Ny teknôljia dia fitaovan-tserasera fampiasa ankehitriny, izay faritana ho fampahalalana amin'ny alalan'ny kajy mifototra amin'ny rafimpamantarana roa loha "langage binaire". Maro ireo voambolana amin'ny teny malagasy azo ampiasaina amin'ny lafiny teknôlôjia : efijery, banky angona... Ny sikidy dia fampahalalana ny ho avy na manazava ny antony nisian-javatra iray. Ny sikidy dia fomba efa nisy hatramin'ny ela ary hita taratra ao anaty baiboly.  Ny voa avy amin'ny hazo fano no fanaovana sikidy ary ny hazo fano no narafitry ny olona ao anatin'ny baiboly ho taberinakila tamin'izany andro izany. Ny mpisorombe ihany no mahazo misikidy araka ny voalaza ao amin'ny baiboly, misy heviny ny ORIMA sy ny TOMIMA.

Lohahevitra : Filira

Ny angano dia lahabolana malagasy ambava. Ny angano dia manana ny mampiavaka azy eo amin'ny : Voalohany ny endriny ivelany ahitana ilay fanombohana "Indray andro hono ...  Fahiny ela be hono... Fahagolan-tany hono... ; faharoa ny mitatitra trangan-javatra ; fahatelo ahitana mpandray anjara lasitra : mahery fo, mpanampu, mpanohatra... ; fahaefatra ny fisian'ny zava-mahagaga ao aminy ; fahadimy fihafaran'ny toe-javatra ka ny ratsy fanahy tsy maintsy voasazy na voahitsy ary ny tsara fanahy mahazo valisoa. Ny angano dia tsy fitantara amin'ny andro maraina na antoandro fa amin'ny hariva alohan'ny ora fisakafoana. Ny arira dia angano misy fototra, azo antokoa ho marina tany am-boalohany fa efa niova be ihany ka tsy azo inoana araka ny tarehy isehoany ankehitriny.

Lohahevitra : Filira

Ny ohabolana dia andiam-pehezan-teny fampiasan'ny Malagasy amin'ny sehatra maro, mandritra ny fandraisam-pitenena na fifampiresahana. Ny ohabolana dia andiam-pehezan-teny roa na telo, mifampiankina amin'ny lafiny maro, mety ho arak'endrika, ara-kevitra, marihina anefa fa misy fanoharana, mitory fananarana, fihavanana, na toe-java-misy eo amin'ny fiaraha-monina. Raha hamorina izany dia tokony hanaja ireo voalaza ireo ary atao mazava hoe "Mivohy inona"...

Lohahevitra : Filira

Mamohehitra : avy amin'ny foto-teny " fohehitra" midika hoe zavatra mahatonga fahavoazana, mampidi-doza. Bakora : mpamari-toetra midika ho malemilemy na mivahavaha na koa miroraka. Migaboka dia mitovy hevitra amin'ny hoe mihavosa, mifaningoho, betsaka. Mariry : ringitra, zava-maniry tsy misy ravina. Ny hoe "Madagasikara" dia maro ny angon-kevitra milaza ny azy isan'izany ny voarakitra ao amin'ilay boky novokarin'ny ministeran'ny kolontsaina, momba ny fiandohan'ny teny "malagasy sy madagasikara". ohatra : ara-tantara dia Jiosy no tonga voalohany teo madagasikara ary nanambatra ireto teny ireto ho "madagasikara" Ma= Moa , Dag= trondro, Escar=Andriamanitra...

Lohahevitra : Filira

Ny fanorenana trano dia ilaina omena lanja ireo tanisaina ireto : ny toerana, ny fitodiky ny trano, ny fotoana hanorenana, ny ala saritraka, ary ny fomba hamoriana ny ankora entina hananganana azy. Ny toerana dia tokony manoloana ny tany voky, amin'ny toerana malalaka, tsy azon'ny rano ary tany mafy. Ny fitodiky ny trano dia kajiana mba ho miankandrefana izany hoe amin'ny lafiny andrefana no misy ny varavarana sy ny varavarankely, antony izany dia mba hatsara ny fidiran'ny masoandro sy ny rivotra. Ny fotoana fanorenana dia amin'ny andro main-tany sy araka ny vintan'ilay tompony : ny fototra dia eo anelanelan'ny fenomanana sy ny ravavolana ; ny fananganana rindrina dia eo anelanelan'ny tsinanana hatramin'ny fenomanana.

Sous-catégories

Tantara

Filira

[Miara-dàlana] Alatsinainy 23 jona 2025

• Hankalaza ny faha-150 taona nanirahana ireo misionera voalohany ny fikambanan-dry Masera Filles de Marie Auxiliatrice... • Hotanterahana, any amin'ny Distrikan'i Mahitsy, ny 31 jolay hatramin'ny 3 aogositra 2025, ny JMJ an'ny Diosezin'Antananarivo... • Niantso ny mpino ny Papa Léon XIV, nandritra ny vavaka Angelus, mba hiombona amin'Andriamanitra amin'ny alalan'ny fizarana an-kafaliana lalandava ny fanomezan'ny fitiavana...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...