Manan-karena amin'ny hazan-dranomasina sy hazan-dranomamy ny Faritra atsimo atsinanana saingy olana ho an'ny mpanjono madinika ny fahitàna lalam-barotra andefasana ny vokatra. Hita ao amin'ny Faritra atsimo atsinanana avokoa ny hazan-dranomasina fanondrana ary isan'ny manana ny kalitao tsara izy ireo. Ao no ahitana ny orantsimba na ny "langouste" tena tsara kalitao indrindra ka isan'ny ahondrana atsy La Réunion ny vokatra. Manan-karena patsabe sy patsamena ihany koa ity faritra ity...

Mba hampirindra ny fiainana ao an-tokontrano ao dia isan'ny fototra lehibe ny fametrahana sy fanaharana fitsipika izay mahakasika ny tsirairay mandrafitra ny atao hoe fianakaviana. Taloha dia toa-teny ny ray aman-dreny fa ankehitriny dia ny zanaka indray no mibaiko, ary teraka ho azy ny adiady. Ilaina ny mametraka fitsipika izay midika ho lamina harahina, io ihany koa no mari-pamatarana na mikendry soa iombonana ny mpikambana iray na tsia amin'ny hataony. Ny fitsipika dia : manampy ny rehetra, mampihena ny fifandirana, mampitombo ny fifanajana sy ny fifankatiavana, mampitodika amin'ny soa iombonana, manamafy ny fifampitokisana. Fandaharana "miaina sy mitia" iarahana amin'ny ivon-toerana Arrupe Madagasikara...

Ny safidy ihany sy ny fanajana azy no ahitana filaminana, fandrosoana ary fahatsaram-piainana. Maniry ny Malagasy mba hanana safidy ary hanaja ny safin'ny hafa. Fandaharana "mba ho vanona" iarahana amin'ny jeneraly Désiré Ramakavelo.

Tanjon'ny fandaharana ny hanentana ny rehetra mba hanana fahasalamana. Noresahina ny areti-mifindra mba hitandreman'ny rehetra satria ny fahasalaman'ny tsirairay no fototry ny fahasalaman'ny daholobe izay mety hampandringa ny fampandrosoana ny ankohonana sy ny firenena. Ny volana desambra dia isan'ny fotoana natao hanentenana ny olona rehetra mikasika ny aretina azo avy amin'ny firaisana ara-nofo, indrindra ny SIDA. Entanina ny olona rehetra tsy handray, hihinana, hitsindrona zava-mahadomelina, tokony hanao ezaka ny tsirairay mba tsy hovoasarika amin'izany satria lafo ny fitsaboana hanalana ny olona iray eo ambany vahoan'ny zava-mahadomelina... 

Mbola maro ny olona tsy vita vaksiny amin'ireo karazam-baksiny maro. Madagasikara dia ao anatin'ireo firenena miisa 10, maro zaza tsy vita vaksiny, indrindra ny zaza latsaky ny 5 taona. Manoloana ny tsaho mikasika ny vaksiny dia manana adidy amin'ny fanazavana mikasika izany ireo tompon'andraikitra sy izay rehetra mahafantatra. Ny vaksiny misy eto Madagasikara dia afahana misoroka aretina miisa 11. Ny vaksiny dia manampy ny hery fiarovana manampy ny vatana hiady amin'ny aretina maro samihafa. Ny olona tratry ny aretina anefa nanao vaksiny dia manana hery hanohitra ilay tsy fahasalamana anatin'ny fotoana fohy... 

Efa hita taratra ny fiantraikan'ny fiovan'ny toetr'andro amin'ny sehatra maro. Isan-taona dia manao fihaonam-be ireo firenena rehetra ao anatin'ny Firenena Mikambana nanao sonia ny fifanarahana lasitra amin'ny fiovan'ny toetr'andro. Efa misy vokatra azon'i Madagasikara tamin'izany ka entanina hatrany ny tsirairay handray an-tanana ny fiarovana ny tranobe iombonana, araka izay manandrify azy avy. Fandaharana "miaina sy mitia" iarahana amin'ny ivon-toerana Arrupe Madagasikara...

Mila hamafisina ny fanohanana ny Faritra Atsimo-Atsinanana amin'ny ady atao amin'ny tsifanjarian-tsakafo. Nahazo vahana mantsy ny tsifanjarian-tsakafo mitarazoka sy ny mahery vaika taorian'ny fandalovan'ny rivo-doza Batsiray sy ny Emnati hoy ny governoran'ny Faritra Dokotera Mahafaky Justin. Nahatratra 48,5% ny tahan'ny tsifanjarian-tsakafo mitarazoka ho an'ny zaza latsaky ny 5 taona talohan'ny fandalovan'ny rivo-doza. Niakatra manodidina ny 50% izany taorian'ny fandalovan'ny rivo-doza araka ny fanazavany...

Mba hiarovana ny tontolo iainana sy ny harena voajanahary dia ilaina ny fanaovana jeri-todiky ny lasa, ny ankehitriny ary ny ho avy. Ny tontolo iainana no miantoka ny fiainantsika olombelona. Ny tontolo iainana dia harena voajanahary : tany, rano, vato, olombelona, zava-maniry, biby an-tanety sy anaty rano... I Madagasikara dia manana harena voajanahary betsaka ara-tontolo iainana. Fototry ny fiarovana ny tontolo iainana ny fikarohana sy fandalinana natao, mba afahana mamaritra izay tokony hatao dia io ilay atao hoe politikam-pirenena ho fiarovana ny tontolo iainana... 

Ny 01 desambra dia andro eran-tany hanamarihana ny ady amin'ny SIDA. Ny loha-hevitra amin'ity taona ity dia : ankino amin'ny fiaraha-monina ny ady amin'ny VIH/SIDA. Manana andraikitra amin'ny ady amin'ny SIDA ny tsirairay, izay mandrafitra ny fiaraha-monina, indrindra raha mandray fanentanana. Ny ankamaroan'ny malagasy dia tsy mbola resy lahatra fa misy ny VIH/SIDA, efa manodidina ny 1% io tranga io eto Madagasikara. Misy sokajy roa ny olona mitondra ny tsimok'aretina : Seropositif dia ireo mitondra ny tsimok'aretina, Sida maladie dia ireo mararin'ny Sida mihitsy. Mifindra amin'ny alalan'ny firaisana ara-nofo, sy ny fifampikasoana ra, reny mamindra amin'ny zanaka ao am-bohoka... 

Ny tsirairay dia tompon'andraikitra amin'ny fandresena ny SIDA, hatramin'ny taona 2030. I Madagasikara dia isan'ireo firenena nanaiky ny hiady amin'ny aretina VIH/SIDA, ary misy ireo dingana tratrarina hatramin'ny taona 2030. Ny daty ny 1 desambra dia andro iraisam-pirenena natokana hanamarihana ny ady amin'ny SIDA, Ankino amin'ny fiaraha-monina ny fitarihana ny ady amin'ny VIH/SIDA. Io andro io dia hanentanana ny olona momba ny ady amin'ny SIDA, fisintonana ny sain'ireo tompon'andraikitra mikasika ny dinga efa vita manoloana ny ady, fanohanana ireo olona efa mitondra ny tsimok'aretina sy fahatsiarovana ireo efa matin'ny aretina...

Mikaroka, mamokatra ary manofana ny tantsaha amin'ny famokarana zezika kankana i Ranaivoarison Basile na i Papa Bio. Zezika biôlôjika iareharehany tokoa ny voka-tsoa azo avy aminy. Miavaka amin'ny famokarana zezika ataon'ny mpamokatra hafa ny teknika ampiasainy...

Fantaro hoe : inona no safidinao eo amin'ny fiainana. Ny safidinao no hitondra fiadanam-po, fiadanan-tsaina, fiadanam-panahy. Ny safidy no mampivelatra sy mampisondrotra ary manatsara ny fiainana ho avy. Fandaharana "mba ho vanona" iarahana amin'ny jeneraly Désiré Ramakavelo.

[Miara-dàlana] Zoma 9 mey 2025

• Nankahery ny vahoaka maneran-tany, hampanjaka ny fiadanana sy ny fandriam-pahalemana, ny Papa Léon XIV, tamin'ny fisehoany voalohany teo amin'ny Bazilikan'i Masindahy Piera ny 8 mey 2025 tamin'ny 7 ora sy 25 minitra, ora tany Roma... • Manentana ny olon-dehibe rehetra manerana an'i Madagasikara ny avy eo anivon'ny Vovonam-pirenena Katolikan'ny Lehibe, mba tsy hiandry farany vao hisoratra anarana, ho an'izay hiatrika ny JNA any Morondava... • Fenofeno ny fandaharam-potoanan'ny Papa Léon XIV, manomboka androany zoma 9 mey hatramin'ny sabotsy 24 mey 2025...

Tohiny...

Tsy misy afaka manavotra antsika afa-tsy Andriamanitra

I Jesoa Kristy, Ilay Zanak'Andriamanitra tonga olombelona, no fanantenana famindrampo sy fanavotana ho antsika olombelona.

Tohiny...

Zatti, rahalahinay

Ny horonan-tsary "Zatti, notre frère" (Argentina, 2020) dia manoritsoritra ireo vanim-potoana tena sarotra teo amin'ny fiainany. Tao Viedma no nitranga ny tantara tamin'ny taona 1941 : 60 taona i Zatti ary noterena handao ilay toeram-pitsaboana izay nikatrohany amam-polo taonany maro. Fitsapana mivaivay ho an'ny finoany sy ny herim-pony izany.

Tohiny...